شیوع زخم بستر در بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند

زمینه و هدف : زخم بستر از شایع ترین مشکلات در مراکز درمانی و مراقبتی می باشد که میزان شیوع آن را بین 5/3 % تا 11% گزارش نموده اند حتی در بیمارانی که مراقبتهای پیشگیری کننده را دریافت نمی نمایند تا 32% نیز گزارش شده است . هزینه درمان آن بین 1575 تا 5850 یورو برای هر زخم تخمین زده شده است . با توجه به گستردگی مشکل و اهمیت ارزیابی پوست درتمام افراد بستری و مشخص نمودن بیماران در معرض خطر ، این مطالعه با هدف کلی تعیین شیوع زخم فشاری در افراد بستری شده در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند انجام شد .   روش بررسی : در این مطالعه توصیفی تمام افرادی که بیش از 5 روز در بخش های بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند بستری می شدند ( بجز بخش اطفال و سوختگی ) مورد بررسی قرار گرفتند ابزار جمع آوری داده ها عبارت بودند از :   1- پرسشنامه ای شامل 2 قسمت الف : اطلاعات دموگرافیک ب : اطلاعات مربوط سابقه قبلی بیماری و بیماریهای فعلی ، وضعیت تغذیه ، حرکت ، استحمام ، وجود وسایل کاهش دهنده حرکت ، وضعیت پوشش تخت و ... 2- معاینه فیزیکی پوست و محلهای ایجاد زخم فشاری 3- مقیاس مرحله بندی زخم ( نورتون ) . روش انجام مطالعه بدین صورت بود که پس از مراجعه به بخشهای بیمارستان جهت کلیه افرادی که بیش از 5 روز بستری بودند در صورت رضایت ابتدا پرسشنامه تکمیل می شد و سپس مناطق تحت فشار در سطح بدن بیماران مورد بررسی قرار می گرفت و در صورت وجود زخم فشاری ، مرحله آن تعیین می شد . در طی بستری تمام بیماران ، هر 24 ساعت ویزیت می شدند . پس از جمع آوری اطلاعات ، داده ها توسط نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت .   یافته ها : از تعداد 549 نفر افراد بستری شده واجد شرایط 8/46% زن و 53% مرد بودند که تعداد 44 نفر ( 8% ) از کل نمونه ها به زخم بستر مبتلا شده بودند ( 55/4% زن و 45/3% مرد ) . میانگین سنی زنان مبتلا 5/16 ± 12/65 سال و مردان 2/17 ± 3/62 سال بود . 4/30% از نمونه ها در گروه سنی 80-71 مبتلا به زخم فشاری شده بودند . میانگین روزهای بستری این افراد 98/8 روز بوده ، بعد از اولین ویزیت بیشترین فراوانی زخم بر اساس مرحله آن 2/52% مرحله یک بود . بیشترین ناحیه ایجاد زخم در 50% از نمونه ها ساکرال بود ، در 8/56% نمونه ها زخم فشاری با هیچ بیماری دیگری همراه نبوده ولی در 7/22% با پر فشاری خون همراه بوده . تشخیص بیماری فعلی آنان در 3/27% بیماریهای اعصاب از قبیل : تومورهای مغزی ، cva ، پاراستزی پاها و ... بود و 9/15% مشکلات قلبی از قبیل : ایسکمی ، mi ، و ... داشتند .   نتیجه گیری : نظر به افزایش روز افزون بیماریهایی از قبیل دیابت ، چاقی ، و ... که استعداد ابتلا به زخم بستر را افزایش می دهند ، هزینه های درمانی و مشکلات حاصل از زخم برای مبتلایان ، برنامه ریزی هایی جهت آموزش و پیشگیری برای تمام افراد بستری بخصوص با خطر بالا ضرورتی اجتناب ناپذیر می باشد .